imam gazali

İmâm-ı Gazâlî hazretleri, bayram denilmesinin sebeplerini şöyle açıklamaktadır:

1- Mü'minler, Ramazan Bayramında, Allahü teâlânın farz kıldığı Ramazan orucunu tutabildikleri için çok sevinirler, bunu bayram kabûl ederler.

2- Bayramlar her sene tekrar geliyor. Bu sevinçli gün tekrarlandığı için bayram denilmiştir.

3- Bayramda Allahın ihsânı bol oluyor. Bol bol ihsâna kavuşulduğu için bayram denilmiştir.

İran’ın Tus şehrinde 450/1058 yılında doğan Gazzali, İslâm dünyasının her bölgesinde tanınan, otoritesini bin yıldan beri sürdüren ender şahsiyetlerden biridir. 505/1111’de aynı yerde vefat etti.

En meşhur eseri İhyâu Ulûmi’d-Din’i ölümünden yaklaşık beş yıl önce tamamlamıştır. Önsözünde, eserin yazılış gerekçesini anlatırken, özellikle şekilci âlimlerden, siyâsilere göre fikir değiştiren bilginlerden, nutukçu vâizlerden, lüzumsuz kelam tartışmalarıyla vakit geçirenlerden şikâyetle selef-i sâlihînin yolundan uzak kalındığının altını çizer.

İhya, daha önceki yıllarda kaleme alınan; fıkıh, kelâm ve tasavvuf kitaplarından etkilenmiş, kendisinden sonraki asırlarda söz konusu konulurla ilgili kaleme alınan eserleri etkilemiştir.

Türkçemizde doğru ve gerçek sevgi, kalp temizliği ve samimiyet manalarında kullanılan ihlas kavramı(1), aslında yaratan ile yaratılan arasında kurulu olan, her karesinde aşk-ı İlâhî’nin koklandığı o eşsiz ve paha biçilmez köprünün adıdır.

Temeli aşk olan bu köprüyü içerlerinde tesis eden yanık yürekler, bu sırrın kendilerine bahşettiği o duruluk ve enginliğin, teslimiyet ve ubudiyyet bilincinden mütevellit olan o sarsılmaz metanetin, bulundukları her ortamda yegane temsilcisidirler. Özü itibariyle Rahmânî olan bu değerler, bünyesinde bulunduğu kutlu kişilere Rahmânî bir tad katmakla kalmayıp, onlarla diyalog ve irtibat halinde olan kişilere de, Rahmânî bahçelerde derlenmiş, dünya değerleriyle elde edilemeyecek eşsiz güllerin kokularını teneffüs ettirecektir.